ASKLEPIOS

Imię: Asklepios

Status: bóg

Rodzice: Apollo i Koronis

Żona: Epione („Kojąca Ból”)

Dzieci: synowie: Machaon i Podalejrios, córki: Hygieja, Panakeja, Iaso i Akeso

Atrybuty: laska opleciona przez węża

Rzymski odpowiednik: Eskulap

Patronat: bóg sztuki lekarskiej, patron medyków

Główne miejsca kultu: Epidauros (Peloponez), Knidos, Pergamon (Azja Mniejsza), wyspa Kos

HISTORIA:

Tragicznie dla Koronis skończyła się znajomość z Apollinem. Piękny bóg kochał ją szczerze i z całego serca, jednak młodziutka dziewczyna nie potrafiła dotrzymać mu wierności i prowadzała się z niejakim Ischysem, mimo że nosiła pod sercem dziecko swojego pierwszego kochanka. Nietrudno się domyślić, że Apollo wpadł w szał, gdy tylko wykrył zdradę. Posłał do Koronis i Ischysa Artemidę, a ta zabiła ich swoimi strzałami. Widząc martwe ciało kochanki, bóg poczuł ogromne wyrzuty sumienia, lecz nie mógł już cofnąć wyroku. Zamiast tego zdołał ocalić przed śmiercią nienarodzonego syna Koronis, wydobywając go w ostatniej chwili z jej łona. Chłopca nazwał Asklepiosem i oddał na wychowanie Chironowi.

Będąc wiernym uczniem swego mistrza (a i boski ojciec dorzucił swoje trzy grosze), Asklepios szybko kształcił się w sztuce lekarskiej, aż z czasem prześcignął i czcigodnego Chirona. W całej Grecji nie było od niego lepszego medyka; nigdy nie narzekał na brak zajęcia, a i sława szybko przylgnęła do jego imienia – powiadano, że to on stał za wynalezieniem medycyny i rozpowszechnianiu jej wśród ludzi. Jeszcze w młodzieńczym wieku ożenił się z Epione, która powiła mu sześcioro dzieci: synów Machaona i Podalejriosa, którzy poszli w ślady ojca, zdobywając nie mniejszy rozgłos, oraz córki Hygieję („Zdrowie”), Panakeję („Wszech-lek”), Iaso i Akeso („Leczenie”).

Mimo ogromu sławy, Asklepios nigdy nie osiadł na laurach. Cały czas szkolił się i kształcił, chętnie podróżował i brał udział w słynnych na całą Grecją wyprawach (m.in. był jednym z Argonautów). Z czasem doszedł w swojej sztuce do takiego mistrzostwa, że był w stanie przywracać do życia martwych – czego nie czynił często i chętnie, jakby w obawie przed przekroczeniem boskiego prawa. Mimo to uległ Artemidzie i na jej prośbę wskrzesił niejakiego Hippolitosa. Wówczas rozgniewany Tanatos udał się ze skargą do Zeusa, który zabił Asklepiosa piorunem.

Po stracie ukochanego syna Apollo co prawda nie śmiał podnieść ręki na władcę bogów, ale w zemście wybił kilku Cyklopów. Dostał za to srogą karę, ale i niewątpliwie przyczynił się do tego, że Zeus nie zapomniał o Asklepiosie. Gromowładny sprowadził go z Hadesu i włączył do grona bogów, a jego wizerunek zamieścił na niebie jako gwiazdozbiór Wężownika.

PRZYDOMKI:

• Paian – Uzdrowiciel,
• Soter – Zbawca

KULT:

Początkowo Asklepios uznawany był jedynie za herosa, nie boga. Jego kult zaczął pojawiać się ok. VII w. p.n.e. w Tesalii i stopniowo rozprzestrzenił się na całą Grecję. Świątynie Asklepiosa zwano Asklepejonami. Były one bezpośrednio związane z uzdrowiskami – chorzy spędzali w sanktuariach noc, a na podstawie ich snów kapłani Asklepiosa ustalali kurację. Bóg ten doczekał się też własnych uroczystości, zwanych Asklepiami.

W sztuce:

Asklepiosa przedstawiano jako dostojnego, brodatego, dojrzałego mężczyznę o łagodnym obliczu. Przeważnie towarzyszył mu jego symbol – wąż – najczęściej opleciony wokół jego laski podróżnej.

Sprawdź Źródla

Tekst: Verien     |     prawa graficzna: Jamnik_sst     |           Korekta: verien