Mit o ERECHETUSZU

Z narodzinami Erechteusza wiąże się wiele mitów i podań. Według jednej z wersji bogini Atena pewnego dnia wybrała się do boga Hefajstosa po nową broń. Ten zrozpaczony i opuszczony przez swoją żonę – Afrodytę - zapałał żądzą i miłością do bogini wojny. Ta jednak opierała się zalotom boskiego kowala. Hefajstos rzucił się na Atenę, próbując ją zgwałcić. Bogini obroniła się, jednak kropla nasienia prysnęła na jej udo, które zaraz z obrzydzeniem wytarła wełną. Kiedy materiał opadł na ziemię, narodził się z niego Erechteusz – niemowlę z wężowym ogonem zamiast nóg. Atena przygarnęła dziecko, ukryła je w koszyczku i postanowiła oddać maleństwo córkom władcy Aten. Zapowiedziała im jednak, aby pod żadnym pozorem nie zaglądały do koszyczka. Te jednak przepełnione ciekawością nie posłuchały Ateny. Na widok dziecka oszalały i popełniły samobójstwo  skacząc w przepaść.

Atena sama zajęła się wychowaniem chłopca, którego traktowała jak własne dziecko. Nakreśliła mu świetlaną przyszłość. Gdy dorósł, został władcą Aten.

Według innych podań Erechteusz był synem bogini ziemi. Został porzucony w świątyni Ateny. Gdy ta przechadzała się po Partenonie, usłyszała płacz dziecka. Zauważyła opuszczone niemowlę pod drzwiami swojej świątyni. Przygarnęła je i wychowała jak własne. Chcąc wyróżnić chłopca spośród śmiertelników, Atena uczyniła go jednym z najmężniejszych wojowników, który stał się protoplastą nowego rodu panującego przez wieki w polis.

Atena wykształciła swego adoptowanego syna jak tylko mogła najlepiej. Erechteusz skonstruował pierwszy zaprzęg czterokonny, wprowadził pieniądze do Aten, nauczył mieszkańców miasta wytopu srebra, wynalazł pług. To on zbudował świątynię poświęconą przybranej matce i Posejdonowi – Erechtejon. Ustanowił również święto na cześć Ateny – PANATANEJE.

Czasami Erechetusz jest identyfikowany z innym władcą Aten, ERICHITNOSEM. Sporo źródeł podaje, że to ta sama postać, niektóre jednak je rozgraniczają. Czasami Erechteusz jest uważany za wnuka Erichtinosa.

Erechteusz poślubił Praksiteiję, z którą miał córki: Prokris, Orejtyję, Chtonię i Kreuzę. Kiedy  na Ateny napadł Eumolpos, syn Posejdona, Erechteusz zwrócił się do wyroczni delfickiej z prośbą  o radę - nie chciał zadzierać z Władcą Mórz, jednak musiał bronić miasta. W odpowiedzi usłyszał, że jedynym ratunkiem dla kraju jest złożenie Posejdonowi jednej z księżniczek w ofierze. Wówczas wszystkie córki dobrowolnie popełniły samobójstwo, agresorzy zostali pokonani, a Eumolpos zginął z ręki Erechteusza. Sam król Aten zginął rażony piorunem Zeusa, który uległ prośbom Posejdona o śmierć dla mordercy syna. Według innej wersji tego mitu sam Posejdon wymierzył karę wychowankowi Ateny.

Symbolem Erechteusza i zwierzęciem mu poświęconym był wąż. Po męczeńskiej śmierci Atena przeniosła swego podopiecznego na nieboskłon – król Aten stał się w ten sposób konstelacją Woźnicy.

Bibliografia

1. Graves R., Mity greckie , Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1982
2. Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 199
3. Ludwiczak B., Mitologia Greków i Rzymian, Kraków 2010
4. Parandowski J., Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Warszawa 1997
5. Pietrzykowski M., Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1979

• Pierre G., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008

Tekst: Lady_Hekate      Oprawa graficzna: Jamnik_sst       Korekta: verien