NEMEZIS

Dane:

 Imię: Nemezis – z greckiego „nemein” – wymierzać, udzielać

 Status: Bogini

 Rodzina: córka bogini nocy NYKS

 Patronat: Bogini zemsty, sprawiedliwości i przeznaczenia

 Atrybuty poświęcone Nemezis: gałąź jabłoni, koło, bicz

 Święte zwierzę: GRYF

Mitologia:

Nemezis była personifikacją Doli i ludzkiego Losu. Wymierzała ludziom sprawiedliwość, zwłaszcza tym, którzy okazywali się być pyszni, zadufani w sobie i zbyt pewni siebie.  Na ludzi uczciwych i prawych zsyłała szczęście, dobrobyt i bogactwo, decydowała również o ludzkim losie – wszystko w zależności od jego zasług. Stała na straży ładu, porządku i równowagi świata wraz z Eryniami.

Nemezis była uosobieniem gniewu bogów, mściła popełnione zbrodnie i ścigała przestępców, zdrajców oraz niegodziwców.

Szczególnie prześladowała tych, którzy odważyli się pohańbić pochówek, dokonując jego profanacji. Grecy obawiali się bardzo tej bogini – przed jej karą i gniewem nie było ratunku. Ten kto chciał odwrócić od siebie uwagę bogini musiał splunąć trzykrotnie na ziemię.

Wygląd:

 W sztuce bogini zemsty i sprawiedliwości była przedstawiana jako kobieta trzymająca w jednej dłoni gałąź jabłoni, w drugiej koło, a na jej głowie widniała korona zwieńczona jelenimi rogami lub wizerunkiem jeleni. Z jej pasa zwisał długi miecz lub bicz.  Świętym zwierzęciem poświęconym Nemezis był GRYF.

Czasami przestawiano ją jako boginię wydobywającą się z niebios na wielki złotym rydwanie, z kołem w jednej ręce i mieczem w drugiem.

Kult:

Najsłynniejsza świątynia bogini Nemezis stała w RAMNUS, niedaleko Maratonu.  Ku czci Nemezis corocznie obchodzono huczne święto, połączone z zawodami i przedstawieniami teatralnymi. W samej świątyni miał znajdować się piękny, wysoki na kilka metrów marmurowy posąg Nemezis. Bogini miała trzymać w prawej ręce czarę, a w lewej gałązkę jabłoni.

Według tradycji twórcą posągu miał być  sam Fidiasz.

Podobno posąg ten wykuty został z drogiego marmuru, który Persowie mieli przywieźć ze sobą podczas wojny z Grekami, aby wykonać z niego pomnik zwycięstwa. Ateńczycy po zwycięskiej bitwie pod Maratonem kazali Fidiaszowi wyrzeźbić w tym samym marmurze posąg bogini zemsty, gdyś oni sami okazali się być prawdziwym „nemezis” Persów.

Mity powiązane:

- mit o Polikratesie z Samos,

- mit o Krezusie.

Bibliografia:

• Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 199
• Ludwiczak B., Mitologia Greków i Rzymian, Kraków 2010
• Parandowski J., Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Warszawa 1997
• Graves R., Mity greckie , Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1982
• Pietrzykowski M., Mitologia starożytnej Grecji, Warszawa 1979
• Ajschylos, Eumenidy, Warszawa 2000
• Ajschylos, Ofiarnice,  Warszawa 2002
• Pauzaniasz, Wędrówka po Helladzie, Warszawa 1989
• Hope Moncrieff A.R., Myths and Legens og ancient Greece, New York 1995

* Pierre G., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008

Tekst: Lady_Hekate

Oprawa graficzna: Jamnik

Korekta: Verien