Dane:

Imię: HEKATE –  działająca z dala
Status: bogini
Rodzice: według jednej wersji mitu była córką Zeusa i Demeter, według innej - Tytanidy Asterii i Tytana Persesa
Patronat: bogini magii, czarów, ciemności, dobrobytu i sukcesu
Dzieci: Kery i Lamie
Atrybuty poświęcone Hekate: pochodnia, bicz lub miecz, sznur, węże

Mitologia:

Prawdopodobnie bóstwo to nie miało pochodzenia rdzennie greckiego – być może wywodziło się z południowo-zachodniej Azji Mniejszej.

We wczesnych mitach greckich Hekate była boginią Księżyca, później często utożsamiano ją z Artemidą i Selene. Z czasem zaczęto traktować wszystkie trzy wcielenia jako jedną boginię – Artemidę, która na niebie królowała jako Selene, a w Krainie Umarłych jako Hekate.

Kiedyś Hekate była uważana za dobrą i łaskawą boginię, która oprowadzała zmarłych po zaświatach, jej natura zmieniła się po porwaniu przez Hadesa Persefony. Najpierw towarzyszyła zrozpaczonej Demeter w poszukiwaniu córki. Kiedy Hades zawarł z Demeter układ, zgodziła się zostać towarzyszką i przyjaciółką Persefony w Podziemiach. Często Hekate identyfikowano z Persefoną.

Grecy i Rzymianie uważali ją również za boginię mroku, pokuty i zemsty, ulubienicę Zeusa, która piastowała jego dzieci. Była boginią łaskawą dla ludzi, ochraniała wojowników w czasie bitwy. Pomagała rybakom i żeglarzom na morzu – miała nawet osłaniać ich przed gniewem samego Posejdona, u którego nieraz wyjednywała potrzebne łaski i pomoc. Czuwała również przy boku Temidy, aby wszystkie sądy były sprawiedliwie wydawane, a kara została wymierzona. Grecy obawiali się jej gniewu, bowiem rozsierdzona bogini mogła zesłać na nich zarazę, zły urok lub klątwę.

Jako powiernica żony Hadesa, Hekate stała się postacią ponurą i złośliwą. Została królową magii, wróżb, przepowiedni i okultyzmu, ponadto była patronką płodności, a także podziemia.


Wygląd:

Gniewna bogini świata podziemnego osnuta była mrokiem i tajemnicą. Pojawiała się w niewielu mitach i opowieściach. Rzadko przedstawiano ją również w dziełach sztuki. Jednym z najbardziej znanych wizerunków bogini była rzeźba Hekate stojąca na Akropolu. Przedstawiano ją najczęściej jako kobietę o trzech twarzach (HEKATE TRIVIA – przydomek nadali jej Rzymianie), dzięki czemu mogła wpatrywać się we wszystkie kierunki na rozstaju dróg. Czasami zamiast ludzkich głów miała łby – konia, lwa i psa. Hekate przemierzała Podziemia trzymając w dłoni pochodnię i bicz, a towarzyszyła jej sfora piekielnych i przerażających psów.

Czasami ukazywano ją jako gigantyczną kobietą z wężami na głowie zamiast włosów. Hekate można było spotkać na cmentarzach i rozstajach dróg, gdzie przechadzała się chętnie i często. Jej nadejście zwiastowało nieludzkie wycie i skowyczenie piekielnych psów, które zawsze towarzyszyły jej w podróży,


Kult:

Imię bogini bardzo często i chętnie przyzywano w trakcie obrzędów i praktyk magicznych. Aby zjednać sobie jej przychylność i uzyskać od niej pomoc, Grecy składali jej ofiary z czarnego jagnięcia, przy rozstaju dróg, w nocy, przy świetle pochodni.

 

Źródło w którym występuje: TEOGONIA Hezjoda

Mity powiązane:

• o Demeter i Korze,
• mity związane z Hadesem,
• Tytanomachia i Gigantomachia.

Bibliografia:

Mitologia:

1. Kubiak Z., Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 199
2. Ludwiczak B., Mitologia Greków i Rzymian, Kraków 2010
3. Parandowski J., Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Warszawa 1997

Opracowania:
1. Abel E., Encyklopedia duchów i demonów, Warszawa 2011
2. Astrologia, magia, alchemia, pod. red. Matilde Battistini, Warszawa 2006
3. Jaczynowska M., Religie świata rzymskiego, Warszawa 1987
4.Jaczynowska M., Musiał D., Stępień M., Historia starożytna, Warszawa 2007
5. Kerrigan M., Historia śmierci. Zwyczaje i rytuały pogrzebowe od starożytności do czasów współczesnych, Warszawa 2009
6. Kubiak Z., Dzieje Greków i Rzymian, Warszawa
7. Kubiak Z., Literatura Greków i Rzymian, Warszawa
8.Pierre G., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław 2008
9. Laungauer W., Religijność starożytnych Greków, Warszawa 1994
10. Śmierć i zmartwychwstanie, pod red. Enrico de Pascale, Warszawa 2007
11. Tajemnice starożytnych cywilizacji, Grecja, Okres klasyczny, cz. 2, T.19, Poznań 2010
12. Wielka Historia Świata, T. VII, Grecja, Kreta – Ateny, Warszawa 2005
13. Winniczuk L., Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 2006